DİYALİZ NEDİR?
Vücutta birikmiş üre gibi zararlı maddelerin ve aşırı suyun bir membran aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılması işlemidir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin tedavisinde kullanılır. Diyaliz tedavisi bozulmuş böbrek işlevlerinin bir kısmını düzenleyerek yaşam süresinin ve kalitesinin artmasını sağlar.
HANGİ HASTALARA DİYALİZ TEDAVİSİ GEREKLİDİR?
1- Böbrek fonksiyonlarının % 80 - 90'nı kaybetmiş hastalarda
2- Böbrek yetmezliğine bağlı tedavisi önlenemeyen kusmalarda
3- Tedaviye cevapsız sıvı fazlalığında
4- Böbrek yetmezliğine bağlı kanama eğilimi olanlarda
5- Böbrek yetmezliğine bağlı bilinç bulanıklığı olanlarda
6- Böbrek yetmezliğine bağlı perikardit olanlarda
BÖBREK YETMEZLİĞİNİN TANISI NASIL YAPILIR ?
1- İdrar testi: Kan protein şeker tespit edilebilir.
2- İdrar kültürü : İdrar yolu iltihabının tespitinde önemlidir.
3- 24 saatlik idrarda protein kaybı tespit edilebilir.
4- Kan testleri : Üre kreatinin sodyum potasyum kalsiyum fosfor düzeyleri tanı açısından önemlidir.
5- USG(Ultrasaund): Böbrekler idrar yolları idrar torbası görüntülenebilir.
6- IVP(intra-venöz pyelografi) : Damardan boyalı ilaç verilerek böbrek idrar yollarının görüntülemesi sağlanır.
7- Böbrek Biyopsisi : Böbrekten parça alınarak incelemesi esasına dayalı
DİYALİZ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
1. Hemodiyaliz
2. Periton diyalizi
Hemodiyaliz:
Hemodiyaliz hastanın kanının özel filtreler aracılığıyla temizlenmesidir.Bu amaçla diyaliz cihazları kullanılır ve bu işlem genelde haftada üç kez yapılır. Hemodiyalizde vücuttan 3-4 saat içerisinde 60-80 litre kan diyaliz cihazındaki özel membranlardan geçirilerek vücuda geri verilir.
Diyaliz makinesi karmaşık olmayan bir sisteme sahiptir. Hasta kişilerin kanınını temizlemek ve gereken düzeye getirmek için böbreklerin yapmakla görevli olduğu işleri vücut dışında yapmaktadır. Diyaliz makinesi insandan atar damar ve toplar damar olmak olmak üzere 2 ayrı yerden kanı alıp bunları temizleyip, vücudun bir parçası gibi tekrar akışı sağlamaktadır. Yapı olarak, kanı süzmek için genelde kimyasal veya hayvansal yapıda zarlar kullanılır. Makine içinde iki tüp bulunur bu tüplerde tuzlu solisyon vardır. Zararlı maddeler zar yardımı ile ayrılarak birinci tüpe alınır ve temizlenen kan tekrar pompalanarak süreklilik sağlanır. Damardan diyaliz için kanın alınmasının 3 çeşidi vardır.Kol kısmından alınırsa fistül, boyun kısmından alınırsa jugular vene, boyun ve ya bacaktan alınması fark etmeksizin sentetik bir malzeme ile alınmasına ise sant denir. Hastanın durumu acilse genelde boyun-omuz bölgesinden kolayca atar ve toplar damarlardan alınır. Hastanın acil bir durumu yoksa ön koldan bir toplar bir atar damar seçilir. Fistül alının bölgeye hasta özen göstermelidir. Açılan damar yolu sürekli olarak kullanılacağından tekrar tekrar açmak yerine bir defaya mahsus kapaklı bir sistem ile tek seferde açılıp her seferinde kullanılabilinmektedir.
Dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
Kanın alındığı kolun yük kaldırmaması, saat,bilezik, kayış gibi aksesuarların kullanılmaması, dar ve sıkı kıyafetlerin giyilmemesi gerekmektedir. Ayrıca fistül oynanmamalı, hareket ettirilmemelidir. Kan yapısı gereğince pıhtılaşmak istemekte ve fistülün olduğu bölgeyi tıkanmasına sebep olmaktadır. Bunları önlemek için bazı damar genişletici kremlerin kullanılması, sıcak su ile ovulması.
Hastanemiz Hemodiyaliz Ünitesi Muğla İl Sağlık Müdürlüğümüzün 01.06.2021 tarihli ve 1278 sayılı Olurları ile 5+1 Cihaz+Yatak olarak faaliyete başlamış, 07.06.2021 tarihinde ilk hastasını kabul ederek hizmete açılmıştır. Mayıs 2022'de 10cihaz+yatak sayısı ile kapasitesi arttırılışmış olup hizmet vermektedir.
Hastanemizde Diyaliz Ünitesi 10+1 cihaz+yatak sayısı 1 hekim, 2 sertifikalı hemşire ve 2 diyaliz teknikeri ile hizmet vermektedir.