1.AMAÇ
: Hastanedeki akılcı ilaç kullanımına
yönelik uygulamaların belirlenmesi
2.KAPSAM :
Hastalara verilecek ilaç tedavilerinin uygunluğunu, bunun kontrolü için
kurulan Akıllı İlaç Kullanımı Sorumlu Ekibinin görevlerini kapsamaktadır.
3.TANIMLAR
:
Akıllı
İlaç Kullanımı ( Rasyonel Farmokoterapi)
: Hastaların klinik ihtiyaçlarına uygun, bireysel özelliklerini karşılar dozda,
gerekli zaman süresince kendileri ve içinde yaşadıkları toplumun ödeyebileceği
maliyette ilaç kullanımıdır.
Akılcı
İlaç Kullanımı, bir hastalığın önlenmesi, kontrol altına alınması
veya tedavi edilmesi için bir ilacın kullanılmadan önce mutlaka 5 yönden doğru
olduğundan emin olmaktır.
- Doğru ilaç
- Doğru kişi için
- Doğru miktarda
- Doğru zamanda
- Doğru şekilde ( yutma , çiğneme gibi
)
4.
SORUMLU EKİP
Kurumumuzda Akılcı İlaç
Kullanımına yönelik politikaların belirlenmesi ve bunların uygulanması için ;
“Akıllı İlaç Kullanımından Sorumlu Ekip” kurulmuştur.
Akılcı
İlaç Kullanımı Sorumlu Ekibin Görev Tanımı :
Hastanemiz için akılcı
ilaç kullanımı ile ilgili politikaları belirlemek.
- Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili
hastane içindeki mevcut durumu değerlendirmek, çalışmalar planlamak ve
uygulamak.
- Kurumda konu ile ilgili
farkındalık oluşturmak ve konu ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak
- Hekim ve Personele bu konuda
eğitim planlamak ve uygulamak.
- Ayaktan ve yatan hastalara konu
ile ilgili eğitim verilmesini sağlamak.
- Düzenli olarak ekip sorumlusu
başkanlığında 3 ayda bir veya ihtiyaca göre daha sık toplanmak.
(Toplantılar en az 5 kişinin katılımı ile yapılmalı ve salt çoğunluk ile
karar alınmalıdır.)
- Yürütülen faaliyetleri 6 ayda
bir il sağlık müdürlüğüne rapor halinde sunmak.
5.
KURUMUMUZ AKILCI İLAÇ POLİTİKASI
- Doğru tanıya dayanmak.
- Uygun ilacı seçmek; gereken
dozunu, uygun yoldan ve tedavi sanatı ile sunmak ve yeterli süre
kullanmak.
- Tedavi başarısını değerlendirmek; yan
etkileri ve hastanın uyumunu izlemek.
- Birden çok ilaç kullanılacaksa
etkileşimlerini değerlendirmek.
- Tasarlanan tedavinin
gerçekleşebilirliğini ve mâliyetini dikkate almak.
- Tüm çalışanlarımızda ve
hastalarımızda akılcı ilaç kullanımına yönelik farkındalık oluşturmak
- Akılcı ilaç kullanım anlayışını başta
tüm sağlık çalışanlarımız olmak üzere tüm çalışanlarımıza, hasta ve hasta
yakınlarımıza bilgilendirme araçları kullanarak farkındalık kazandırmak ve
davranış değişikliği oluşturmaktır.
6.
SORUMLULUKLAR
6.1.
Hekimler :
- Hastaya doğru tanının konulması
- Tedavi amaçlarının belirlenmesi
- Değişik seçenekler içerisinden etkinliği
kanıtlanmış güvenilir tedavinin seçilmesi
- Uygun bir reçete yazılması
- Hastaya açık bilgiler ve
talimatlar vererek tedaviye başlanması
- Tedavinin sonuçlarının izlenmesi ve
değerlendirilmesinden sorumludurlar.
- Hekim tarafından hastanın sorunu
tanımlanmalı, en iyi şekilde anamnez alınmalı ve tedavi amaçları
belirlenmelidir.(İlacın hasta için etkinliği, güvenliliği, uygunluğu ve
maliyeti)
- Hekim tarafından ilaç tedavisinin
gerekli olup olmadığına karar verilmelidir.
- Hastanın kullandığı diğer
ilaçlar ve alışkanlıklar sorgulanmalıdır.
- Hastanın tedaviye uyumunu
arttırmak için ilaç tedavisi basitleştirilmeli, hastaya uygun formlar
verilmelidir.
- Hastaya ve yakınına ilaç ve
kullanımı hakkında yeterli ve anlaşılır bilgiler verilmelidir.
- Anlaşılması kolay bir reçete
düzenlenmeli, hasta yakınının da ilaç kullanımını denetlemesi
sağlanmalıdır.
- Tedavinin etkinliği takip edilmeli
duruma göre doz artımı veya tedavinin sonlandırılmasına karar
verilmelidir.
6.2.
Hemşireler:
- Hekim tarafından verilen ilaç
tedavilerinde hastaların takibini yaparak ilaç etkinliğinin rapor
edilmesinden
- Güvenli ilaç kullanımı
konusunda hastaların yatış süresince bilgilendirilmesinden ,
- Tedavi süresince hekimle
iletişim halinde olmaktan sorumludurlar.
- Hekim tarafından hastanın sorunu
tanımlanmalı, en iyi şekilde anamnez alınmalı ve tedavi amaçları
belirlenmelidir. ( İlacın hasta için etkinliği, güvenliliği, uygunluğu ve
maliyeti gibi.)
- Hastaların yatarak tedavisinde
hastaya hekim tarafından uygulanacak ilaç tedavisi hakkında bilgi
verilmeli ve bu bilgi hemşiresi tarafından pekiştirilmelidir.
- Hemşireler tarafından yapılan tedavi
takiplerinde İlaç
Güvenliği Prosedürü, Advers Etki, Sözel Order, Yüksek Riskli İlaçların
Yönetimi talimatlarına, ilaç uygulamalarında karşılaşılan
sorunlarda ilaç hatalarının önlenmesinde güvenlik raporlama sistemi
talimatına göre hareket edilmelidir.
7. Kurumumuzda hastanın probleminin
tanımlanmasında aşağıdaki maddelere dikkat edilir
- Hastalık veya rahatsızlık,
- Altta yatan hastalığa ait
belirtiler,
- Psikolojik veya sosyal problemler,
anksiyete,
- Tedaviye uyumsuzluk
- İlaçların yan etkileri
- Yeniden ilaç yazdırma
isteği(polifarmasi),
- Koruyucu tedavi isteği
Hastanın
Bilgilendirmesi
- Hasta hastalığı ve tedavisi hakkında
bilgilendirilir.
- İlaç ve ilaç dışı tedavi ile
ilgili talimatlar ve uyarılar anlatılır.
- Hastanın bilgilendirilmesinde
aşağıdaki unsurlara dikkat edilir.
İlacın
Etkileri:
- İlaç neden gereklidir,
- Hangi semptomlar düzelecek
Yan
Etkileri:
- Nelerdir, nasıl fark edilir?
- Ne kadar ciddidir, nasıl tedavi
edilir?
Talimatlar
- İlaç nasıl alınmalı, ne zaman
alınmalı?
- Ne kadar süre devam edilmeli?
Uyarılar:
- İlaç ne zaman alınmamalı,
- Azami doz nedir?
Kontrol:
- Ne zaman gereklidir?
- Hangi durumlarda daha önceden
gelmelidir?
- Hastanın
Anlayıp-Anlamadığı:
- Hastanın soru sormasına fırsat
verilir,
- Hastanın anlayacağı terimler
kullanılır,
Tedavi:
- Hasta için tedavi amacı belirlenir,
- Daha önce bu endikasyon için
seçilen tedavinin hasta için etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyet
açısından doğru seçenek olup olmadığı sorgulanır.
- Alternatif tedavi planlarının
uygulanabilirliği ve maliyetleri dikkate alınarak seçim yapılır.
- Doğru hastaya, doğru ilaç
verilmesi
- Hasta hastalığı ve tedavisi
hakkında bilgilendirilir.
- İlaç ve ilaç dışı tedavi ile
ilgili talimatlar ve uyarılar anlatılır.
- Hekimin yazdığı ilacın doğru
anlaşılması dozajların ve saatlerin doğru alınması ve hastaya doğru
şekilde yapılması
- İlaç envanterinin doğru tutulması,
- İlaçlara sadece yetkili
kişilerin ulaşabilmesi,
8.
SONUÇLARIN İZLENMESİ:
- Tedavini sonuçları izlenir,
gerekirse tedaviye devam edilir veya durdurulur.
9.
SONUÇ DEĞERLENDİRİLMESİ:
- Tedavi başarılı olmadıysa
başarısızlık nedenleri anlaşılması için basmaklar gözden geçirilir.
10.
YAN ETKİLERİN BİLDİRİMİ:
- İlaç kullanımında ortaya çıkan
istenmeyen yan etkiler izlenir ve bildirimi yapılır.
- Hasta için tedavi amacı
belirlenmelidir.
- Daha önce bu endikasyon için
seçilen tedavinin hasta için etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyet
açısından doğru seçenek olup olmadığı sorgulanmalıdır
- Alternatif tedavi planlarının
uygulanabilirliği ve maliyetleri dikkate alınarak seçim yapılmalıdır.
- Doğru hastaya, doğru ilaç
verilmelidir.
- Hekimin yazdığı ilacın doğru
anlaşılması dozajların ve saatlerin doğru alınması ve hastaya doğru
şekilde yapılması gerekmektedir.
- İlaç envanteri doğru
tutulmalıdır.
- İlaçlara sadece yetkili kişilerin
ulaşabilmelidir.
- Tedavini sonuçları izlenmeli,
gerekirse tedaviye devam edilmeli veya durdurulmalıdır.
- Tedavi başarılı olmadıysa başarısızlık
nedenleri anlaşılması için basmaklar gözden geçirilmelidir.
- İlaç kullanımında ortaya çıkan
istenmeyen yan etkiler izlenir ve bildirimi yapılmalıdır.
- Hasta hastalığı ve tedavisi hakkında
bilgilendirilir.
- İlaç ve ilaç dışı tedavi ile
ilgili talimatlar ve uyarılar anlatılır.